Η πολυπλοκότητα του έρωτα και της αγάπης είναι αδιαμφισβήτητη, όσο είναι και η αέναη ενασχόληση μας μαζί τους από καταβολής κόσμου. Όπως είχε πει ο καθηγητής φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο, ο έρως είναι ανηλεής, καταβροχθιστικός, αλλά και επιλήσμων. Μόλις συνέλθουμε από τον πόνο τον αναζητάμε και πάλι. Όσο για την αγάπη την αναζητάμε από την ημέρα που γεννιόμαστε, γιατί είμαστε αλληλοεξαρτώμενοι και εθισμένοι σε αυτήν. Απλά πρέπει να μάθουμε τον τρόπο να αγαπάμε από την αρχή για να μπορέσουμε να εντάξουμε την αίσθηση της μαγείας στη σχέση, που αντί να χάνεται με το πέρασμα του χρόνου, να θεριεύει και να ριζώνει όλο και πιο βαθιά.

Οι υγιείς σχέσεις!

Χαίρομαι λοιπόν σήμερα καθώς παρατηρώ πως όλο και περισσότερο άνθρωποι ενδιαφέρονται για την σχέση και αναγνωρίζουν πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν ο ασφαλής συναισθηματικός δεσμός και η ποιοτική σχέση σε κάθε πτυχή της ζωή τους. Δεσμός και σχέση μαζί! Νομίζω πως η εποχή έχει έρθει όπου όλοι εμείς μαζί συγγράφουμε το πρώτο εγχειρίδιο ορθών σχέσεων, έναν νέο τρόπο σχετίζεσθαι, έναν διαφορετικό τρόπο συμβίωσης με όλους τους ανθρώπους στον πλανήτη, όπου οι διεθνείς γλώσσες φόβου και απομόνωσης αντικαθίστανται με αυτές της εγγύτητας και αφοβίας, της γνησιότητας των αισθημάτων και της αγάπης. Βλέπω σεμινάρια να ξεπροβάλλουν σε όλες τις γωνιές του κόσμου για την τέχνη της σχέσης και μια άνθιση στην επιστήμη των στενών συντροφικών σχέσεων, ίσως γιατί για πρώτη φορά στην ιστορία ο άνθρωπος έχει κατακτήσει την δυνατότητα να σχετίζεται εν ελευθερία και να δεσμεύεται οικειοθελώς. Νομίζω όλοι έχουμε ωριμάσει και ταλαιπωρηθεί και έχουμε παραδεχτεί πως οι συναισθηματικοί μας δεσμοί είναι πολύ σημαντικοί και οι σχέσεις μας καθορίζουν την ποιότητα της ζωής μας. Επιτέλους αντιληφθήκαμε πόσο σημαντικές είναι οι υγιείς σχέσεις για την υγεία και την ευημερία μας. Επιτέλους στο ερώτημα “ποιος πιστεύει στη σχέση;¨ βρίσκονται όλο και περισσότεροι να δηλώνουν συμμετοχή και είναι ελάχιστοι αυτοί που δεν επιθυμούν την ευτυχία τους και συνειδητά απομακρύνονται από την πηγή της. Εμείς οι υπόλοιποι είμαστε οι υγιείς πολεμιστές, που θαρραλέα θα πολεμήσουμε για αυτήν την μαγική σχέση, γιατί ακόμα και αν μείνουμε ηττημένοι ως προς το αποτέλεσμα, θα είμαστε προικισμένοι με τα πλούσια αγαθά της αγάπης και της ανθρώπινης γνησιότητας που θα αποκομίσουμε στην διαδρομή. Η εποχή της απάθειας έχει παρέλθει και η εποχή της μετοχής μας σε ό,τι κάνουμε έχει ανατείλει.

Η ανταποκριτική αγάπη και η γνήσια σχέση είναι ο θεμέλιος λίθος μιας κοινωνίας συμπονετικής και αλληλέγγυας. Σκεφτείτε μια κοινωνία που να αποτελείται από ζευγάρια που φροντίζουν ο ένας τον άλλον, οικογένειες που ανταποκρίνονται στις συναισθηματικές ανάγκες του άλλου, εργασιακές ομάδες που συνδέουν τους συνανθρώπους τους με στήριξη και κατανόηση. Θα δημιουργείτο ένας κόσμος ζωντανός από ενσυναίσθηση, ζεστασιά, κατανόηση και αλληλεγγύη. Πολύ απλά ένας κόσμος που θα άνθιζε συνδεδεμένος και δημιουργικός.

Όλα ξεκινούν μέσα στην οικογένεια, όπου ανάλογα με το τι καλλιεργεί μετατρέπεται σε λίκνο  θαλπωρής και άνθισης αρετών ή  σε λάκκο όπου εκκολάπτονται φίδια και τραύματα. Αν μάθουμε εκεί, στην πρωταρχική μήτρα πως είναι να αγαπάμε, πόσο απαλό είναι το νοιάξιμο ενός τρυφερού γονιού, πόσο μακριά μπορεί να μας πάει ένα βλέμμα αποδοχής, πόσο υποστηρικτική αποβαίνει η ενσυναίσθηση, τόσο πιο πληθωρικά και με ελευθερία θα εκφραζόμαστε. Τόση πιο πολλή αγάπη θα προσφέρουμε στον άλλον και στον εαυτό μας, γιατί θα έχουμε μάθει να μας αγαπάμε και να μας σεβόμαστε και να αγαπάμε και να σεβόμαστε τον άλλον. Όμως για να γίνει η οικογένεια λίκνο ενσυναίσθησης, αποδοχής άνευ όρων και αυθεντικότητας, οφείλουμε όλοι οι γονείς να επανεκπαιδευτούμε γιατί, ακόμα και αν η αγάπη είναι αδιαμφισβήτητη, ο τρόπος που εκφράζεται δημιουργεί αποστάσεις και αποξένωση κυρίως λόγω φόβου. Μην ξεχνάτε πως στην ιδανική καλλιέργεια της τέλειας αγάπης δεν υπάρχει φόβος.

Η αγάπη δεν μαθαίνεται, είναι εγγενής στη φύση μας, την έχουμε όλοι από την ημέρα που γεννιόμαστε, αλλά οφείλουμε να επανεκπαιδευτούμε σε έναν ορθότερο τρόπο εκφρασής της. Στις σχέσεις τίποτα δεν στηρίζεται στον αέρα, στα βαρύγδουπα λόγια, στις ενθουσιώδεις συζητήσεις, στις παντοτινές υποσχέσεις. Η θεωρία της αγάπης δεν αρκεί, απαιτείται καθημερινή δουλειά στις πράξεις αγάπης, στην καλλιέργεια των αρετών της. Η μη καθημερινή παροχή χρόνου στη σχέση είναι δηλωτική της απουσίας δέσμευσης. Δεν αρκεί το “σε αγαπώ”, συμπληρώνεται από το “δες πόσο σε αγαπώ. Είμαι εδώ και στο δείχνω, με πράξεις. Διαπραγματεύομαι για να φτάσω σε συμφωνία, όχι σε σύγκρουση. Φέρνω στην σχέση την καλή μου διάθεση. Την εμπιστοσύνη, την ευελιξία μου, την ανοχή μου, την συγχώρεση μου, γιατί η αγάπη σημαίνει επικέντρωση, μέριμνα, φροντίδα, εξέλιξη, άνθιση.”

Γιατί φοβόμαστε την αγάπη;

Γιατί η αγάπη συνέχει τον κόσμο μας και αν πεθάνει χάνουμε το οξυγόνο μας και πνιγόμαστε. Όσο πιο βαθιά και ουσιαστική είναι η σχέση τόσο λιγότερο συγχωρείται μια αστοχία μας, τόσο πιο βαθιά η πικρία και το αγκάθι που μπήγεται στα σωθικά μας και σταματά την ροή της αυθόρμητης επαφής μας. Όσο πιο στενή η επαφή, τόσο πιο βαθιές οι ανάσες και τόσο πιο μεγάλη η ασφυξία αν κάτι διαταράξει την αλήθεια της, γιατί αν η γνήσια εμπιστοσύνη προδοθεί με κάποιο τρόπο, δεν επιδέχεται εύκολα διορθωτική εμπειρία. Αν οι σχέσεις είναι επιφανειακές όσο και οι σύντομες και ασθμαίνουσες ανάσες μας, τόσο πιο εύκολο είναι να προχωρήσεις και να καταναλώσεις κάποια άλλη σχέση, χωρίς δισταγμό και εσωτερικό διχασμό. Όσο πιο ανοιχτός είσαι στην εμπειρία της αγάπης, τόσο πιο πολύ θα τραυματιστείς αν πέσεις ή έστω και αν σκοντάψεις, γιατί δεν έχεις προστατευτικά ρούχα να σε φροντίσουν. Επιπλέον βιώνεις την εμπειρία σε τόσο καθαρό κραδασμό, που η πτώση φαίνεται πιο μεγάλη και επώδυνη από κάθε άλλη πτώση, γιατί δεν συμπαρασύρεσαι απλά εσύ, αλλά και οι ποιότητες στις οποίες επένδυσες, της εμπιστοσύνης, του σεβασμού, της ευγένειας και της αλήθειας. Η σκιά που πέφτει όταν αδέξια κινηθούμε στον ελεύθερο χορό των ψυχών είναι βαριά και συσκοτίζει το φως της αγάπης.

Στην αγάπη μπορεί να μην χωράει το σκοτάδι, γιατί υπάρχει μόνο φως, αλλά ας διαχωρίσουμε με διάκριση και συμπόνοια πως στην ανθρώπινη σχέση χωράει, γιατί αυτή χτίζεται από δύο ανθρώπους ατελείς, που συχνά πικραίνουν τον άλλον χωρίς πρόθεση, γιατί έτσι είναι καμωμένοι. Υπάρχει στην αγάπη τους ακόμα ιδιοτέλεια, ανάγκη για ασφάλεια, ανάγκη για φροντίδα, για απόλαυση, για επιβεβαίωση και αν οι ανάγκες δεν καλυφθούν μπαίνει ο φόβος. Προσπαθούν όμως να βρίσκονται και να υπερβαίνουν τις ανασφάλειες τους και ας μην τα καταφέρνουν πάντα και αυτή η προσπάθεια θέλει στήριξη και υπό-στήριξη. Το θέμα είναι να πικραίνουμε όσο είναι ανθρωπίνως δυνατό λιγότερο και να συγχωρούμε όσο είναι ανθρωπίνως δυνατό περισσότερο.

Ας αφήσουμε τις σκιές να μην βαραίνουν άλλο την σχέση μας και ας προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε την φύση μας που προσπαθεί για το καλύτερο χωρίς πάντα να τα καταφέρνει. Ας αναγνωρίσουμε πως τα προφανή και αυτονόητα ακόμα και στην πιο στενή και ειλικρινή σχέση, που γνωρίζουμε, του παιδιού με τη μητέρα του, του πατέρα με τον γιο, δεν συναπαντώνται πάντα, κάθε στιγμή ολάκερου του βίου μας. Μας ξαφνιάζει αυτό και λέμε” μα πώς το έκανε αυτό; Πώς μπόρεσε να με στεναχωρέσει; Τι τρέχει;” κάθε φορά που κάτι δεν ταιριάζει με το τι περιμένουμε από τον άλλον. “Πού ματαιωνόμαστε; “αναρωτιέστε. Μήπως στην φαντασίωση μας πως η αγάπη αρκεί για να κάνει δυο ανθρώπους ευτυχισμένους. Η αλήθεια είναι πως είναι απαραίτητη, αλλά όχι αρκετή. Χωρίς ζεστασιά, ενσυναίσθηση, αποδοχή, ευελιξία, φροντίδα, διαθεσιμότητα και υποστήριξη δεν θα πάμε μακριά προς μια αυθεντική στενή σχέση ανθρώπινης συμβίωσης.

Πολύτιμος λίθος

Αν ο πολύτιμος λίθος φέρει ένα ελάττωμα παύει να είναι πολύτιμος και χάνει κατά πολύ την αξία του. Ένα απλό ράγισμα σε ένα πολύτιμο διαμάντι σε απογοητεύει βαθιά, παρόλο που ζεις σε ένα βαθιά ραγισμένο κόσμο, γιατί στο διαμάντι δεν επιτρέπεται ποτέ το ψεγάδι, δεν ταιριάζει στην απόλυτη καθαρότητα του. Οφείλουμε λοιπόν να διαχωρίσουμε πως το διαμάντι το απαιτούμε καθαρό, αλλά πως ο λίθος της αγάπης φοριέται στο δάχτυλο ενός ατελούς ανθρώπου που δεν μπορεί πάντα να σηκώσει το βάρος του, όσο βαθιά και αν το επιθυμεί. Θα κάνει λάθος, θα πληγώσει, θα πληγωθεί.

Τι είναι ανατάξιμο, τι επανορθώσιμο μετά την ρήξη;  Δύο πορείες ανοίγονται: της ψυχικής οδύνης και της καθηλωτικής απογοήτευσης ή της υπέρβασης της αίσθησης της ” προδοσίας” που προκάλεσε η πράξη με μια άλλη πράξη συν – χώρεσης με την έννοια της διεύρυνσης μας για να χωράει η εμπειρία που τόσο πόνεσε. Πρέπει να δουλεύουμε υπέρ της σχέσης και υπέρ της συγχώρεσης κάθε εμπειρίας που δεν χωρά, με το να μπαίνουμε στην θέση του άλλου. Ίσως και ο άλλος φοβήθηκε ή πόνεσε και απομακρύνθηκε λίγο. Την αρνητική πλευρά της θετικής υγιούς σχέσης την αποδέχεσαι και την πλαισιώνεις για να είναι ξεκάθαρη και να μην σε εκπλήσσει ή σε πληγώνει. Χωράει η αρνητικότητα σε μια θετική σχέση ( προσοχή εδώ) !! και ας πονάει, όπως χωράει η ευαλωτότητα μας στην δύναμη μας, η αγωνία μας στην χαρά μας, η αισιοδοξία μας στο πένθος, η ζωή στον θάνατο. Όλα τα μικρά και τα μεγάλα λάθη χωράνε στην ορθή ανθρώπινη σχέση, όταν η πορεία της αντικατοπτρίζει την υγεία μας, την εξέλιξη μας και τις καλύτερες πλευρές της φύσης μας.

Ο ψυχίατρος Νίκος Σιδέρης, στο βιβλίο του : ” Δεν παίζεις μόνο εσύ, παίζουν και άλλοι” αποκαλύπτει πώς διαταράσσεται η ανθρώπινη σχέση, γιατί τις περισσότερες φορές δεν αναγνωρίζουμε το προφανές που είναι ” δεν παίζεις μόνος σου, υπάρχω και εγώ” . Είναι δύο τα μέρη κάθε σχέσης και ο καθένας έχει μια συναισθηματική ευθύνη απέναντι στον άλλον. Μια υποχρέωση που αν την αμελήσει η σχέση θα υπονομευτεί. Χρειάζεται η έμπρακτη εκδήλωση της συναισθηματικής ευθύνης απέναντι στον άλλον. Η αναγνώριση πως ό,τι πω, ό,τι πράξω, ό,τι επικοινωνήσω θα επηρεάσει τον άλλον, θα έχει ένα συναισθηματικό αντίκτυπο επάνω του για αυτό καλό είναι να σκέφτομαι διπλά με ενσυνειδητότητα τι θα πω, πότε θα το πω και για ποιο λόγο. Η σύγκλιση και αρμονία ανάμεσα στην ιδιαιτερότητα μας και την λογική του άλλου προκύπτει από την αφοσίωση στην σχέση και την επιθυμία να προάγεται αυτή, όχι να υπονομεύεται. Είναι μια ακροβασία σε τεντωμένο σκοινί γιατί ένα γλίστρημα εσωτερικό και πάει, πουφ χαθήκαν όλα. « Μα πώς το κάνει τώρα αυτό;» σκεφτόμαστε άφωνοι, από το πιο απλό, ” μου έδειξε έναν θυμό και μια αποδοκιμασία που ήταν δυσανάλογη με το ερέθισμα,” και αναρωτιόμαστε: ” από πού ήρθε αυτό τώρα, τι να το κάνω, πως να το προσπεράσω”; Όλοι μας το έχουμε ζήσει και όλοι μας το έχουμε προκαλέσει. Μια περιττή εμπειρία, μη αναγκαία, σαν το αγκάθι στο τριαντάφυλλο, που ασχημαίνει την ομορφιά του.

Πόσο κρατάει το για πάντα;

Το για πάντα δεν προκύπτει, γιατί δεν συντηρείται το πάντα της διαθεσιμότητας μας, το πάντα της αίσθησης ευθύνης μας για την συντήρηση της σχέσης μας. Το για πάντα δεν συντηρείται γιατί δεν ξέρουμε να μιλάμε την γλώσσα της συντροφικής σχέσης που αποδέχεται την εγγενή μας ανάγκη για δεσμό και ασφάλεια και δίνει ξεκάθαρα μηνύματα για το τι έχουμε ανάγκη ή για το πόσο νοιαζόμαστε. Το για πάντα δεν προκύπτει και χωρίζουμε, όχι επειδή γίνονται σοβαρά λάθη, αλλά επειδή συσσωρεύονται ασήμαντες αμέλειες φροντίδας, παραλείψεις που τελικά καθιστούν το κείμενο δυσανάγνωστο. Η αδιαφορία στις μικρές λεπτομέρειες αλλοιώνει την αισθητική του οικοδομήματος και μπορεί να διαβρώσει τα βαθιά θεμέλια, κάτι σαν το σαράκι που τρώει το ακριβότερο ξύλο.

Στην εναρμόνιση απαιτείται δεξιότητα και τέχνη και σεβασμός. Προυποθέτει όμως θέληση και από τα δύο μέρη. Και η θέληση προυποθέτει αληθινή αγάπη, που ως συνεκτικός αρμός των πάντων συνέχει την διαφορετικότητα μας. Για αυτό απαιτείται η καλλιέργεια της τέχνης του σχετίζεσθαι και της σχολής ορθών ανθρωπίνων σχέσεων.

Και τι οφελεί η τέχνη του σχετίζεσθαι αναρωτιέστε! Απαντά ο ψυχίατρος Νίκος Σιδέρης με λόγια κατανοητά και καθόλου μασημένα: ” η έντεχνη ανθρώπινη σχέση προσφέρει σε έναν άνθρωπο την εκπλήρωση του προφανούς ανθρώπινου ζητούμενου. Που είναι το εξής: Να ζει ανθρώπινα και να είναι άνθρωπος στη σχέση του με τους ανθρώπους, χωρίς αυταπάτες ως προς τους άλλους κι ως προς τον εαυτό του- όσο είναι ανθρωπίνως δυνατόν.”

Ζούμε μέσα στον κόσμο και έχουμε ανάγκη τον άλλον. Η ανάγκη μας για συντροφικότητα και αγάπη οφείλει να προσεγγιστεί από μια νέα οπτική και βαθύ σεβασμό, γιατί μια σταθερή αναφορά κάνει τον κόσμο λιγότερο ασυνάρτητο, μια αναγνώριση των διαφορετικοτήτων κάνει τον κόσμο πιο πλούσιο και μια σχέση μαγική αγάπης κάνει εμάς πιο ευτυχισμένους.

Δεσμευτείτε !!! είναι το δικό μου μόττο. Όλο και πιο βαθιά!! Όλο και πιο ουσιαστικά, χωρίς φόβο, με πάθος, με συνέπεια, με θάρρος. Μην στηρίζεστε μόνο στον δεσμό της αγάπης σας. Καλλιεργήστε την σχέση σας με τους συντρόφους σας και την οικογένεια σας, μέσα από την καλλιέργεια των αρετών σας και τις νέες δεξιότητες του  σχετίζεσθαι που ανατέλλει.

Να θυμάστε πάντα πως σε κάθε τριαντάφυλλο, που μοσχοβολά αγάπη, υπάρχει και ένα αγκάθι, που μπορεί να μας τραυματίσει, αν μας δοθεί με λάθος τρόπο.