Πιστεύω στον άνθρωπο και στην εγγενή του τάση για ελευθερία να υπερβαίνει τον εαυτό του και να αυτοπραγματώνεται, να γίνεται μια αέναη διαδικασία ανάπτυξης και εξέλιξης. Πιστεύω πως φέρει ένα θετικό δυναμικό, πώς μέσα στον άνθρωπο κρύβεται ένας άνθρωπος και όχι ένα κτήνος που πορεύεται προς την ανάπτυξη του, όχι προς την καταστροφή του, και πως κάτω από κάποιες συνθήκες είναι ικανός να μετακινηθεί προς πιο εμπλουτιστικές εμπειρίες. Να γίνεται δημιουργικός και να προσαρμόζεται στον μεταβαλλόμενο κόσμο του, συμμετέχοντας σε αυτόν και απολαμβάνοντας την αβεβαιότητα του.
Η Αξία της εμπειρίας
Ξεκινώντας μια μεγάλη διαδρομή ετών, απέχοντας αρχικά από τον εαυτό μου, μπόρεσα να απομακρύνω τα προσωπεία και να ακολουθήσω την διαδικασία του γίγνεσθαι. Να γίνομαι όλο και πιο λειτουργική, λιγότερο αμυντική, πιο συνειδητή, πιο θετική, αισιόδοξη και να ακούω μια μελωδία μέσα στην χασμωδία του κόσμου. Λόγω αυτής της προσωπικής μου εμπειρίας γράφω και έγινα σύμβουλος. Κάτι αποκτά νόημα για εμάς μόνο αν φτάσουμε να νιώσουμε πως ξέρουμε πως αυτό αληθεύει από την εμπειρία μας. Το βίωμα είναι πάντα η εγκυρότερη αρχή γιατί δεν αμφισβητείται.
Άλλο πράγμα η γνώση, άλλο η κατάκτηση ενός πεδίου. Άλλο ο χάρτης, άλλο το έδαφος. Άλλο το να έχεις μάθει και να ξέρεις πως ” 2+ 2 κάνουν 4″ και άλλο να συνειδητοποιήσεις εμπειρικά μια μέρα πως ” δυο και δύο κάνουν πράγματι τέσσερα” παίζοντας ένα παιχνίδι με τέσσερις βόλους. Άλλο είναι να σε βεβαιώνουν οι άλλοι πως είσαι ένα 1,80 και άλλο να νιώθεις 1,80. Άλλη η αντικειμενική και άλλη η υποκειμενική γνώση του εαυτού μας. Η εμπειρία πάντα περπατιέται και κανείς δεν μπορεί να μας μάθει θεωρητικά πώς να περπατήσουμε, πώς να ψαρέψουμε, να μαγειρέψουμε, να αγαπήσουμε, να σχετιστούμε χωρίς να μας αφήσει το χέρι, να μας δώσει ένα καλάμι, μια κατσαρόλα ή έναν φίλο.
Ο καθένας ακολουθεί την δική του πορεία και διαλέγει τα βήματα που του ταιριάζουν καλύτερα για να φτιάξει το μονοπάτι του. Αυτήν την μελωδία της αξίας του ανθρώπου, της θετικής φύσης του και της ικανότητας του να ελευθερωθεί από τα δεσμά του και να ζήσει μια αληθινή ζωή ακούω καθώς γράφω και ελπίζω πως υπάρχει εκεί έξω ένας τουλάχιστον που, όπως και εγώ, εμπιστεύεται ακόμα το ανθρώπινο είδος και τις σχέσεις. Πιστεύει πως ο άνθρωπος υπό συνθήκες μπορεί να είναι ώριμος, μη αμυντικός, ανοιχτός στην εμπειρία του, ικανός να ακούει τον άλλον, να εκφράζει αυθεντικά αυτό που νιώθει, να μετέχει της ζωής και του κόσμου του και να επηρεάζει τον άλλον καθώς αφήνεται να επηρεαστεί.
Οι Συνθήκες Αυτοπραγμάτωσης
Ποιες είναι όμως αυτές οι συνθήκες; Ποιες είναι οι συνθήκες που διευκολύνουν τον άνθρωπο στην αυτοπραγμάτωση του, που τον καθιστούν ικανό να μεγαλώνει προς κάτι καλύτερο και συμβατό με τον εαυτό του, προς κάτι ολόκληρο; Και λέγοντας ολόκληρο εννοώ να γίνεται ένα με αυτό που οργανισμικά είναι, να γίνεται κοινώς όλο και πιο πολύ ο εαυτός του. Ο Καρλ Ρότζερς, ιδρυτής της προσωποκεντρικής προσέγγισης, με τεράστια θεραπευτική δραστηριότητα, διαλέξεις και συγγραφικό έργο εφάρμοσε την θεωρία του, όχι μόνο στους τομείς της ψυχοθεραπείας και της εκπαίδευσης, αλλά και στους τομείς των διαπροσωπικών σχέσεων και των εθνικών και κοινωνικών συγκρούσεων, επαληθεύοντας συνεχώς πως ο θεραπευτής με την ικανότητα του να βιώνει τον εσωτερικό κόσμο του άλλου, ( να βλέπει δηλαδή μέσα από τα μάτια του), με την άνευ όρων αποδοχή του για αυτόν και με την αυθεντικότητα του στην σχέση, (το κατά πόσο δηλαδή παίζει ή όχι κάποιο ρόλο, το πόσο διάφανος και ανοιχτός είναι στη σχέση), οδηγεί τον πελάτη του σε μια συνεχή διαδικασία γίγνεσθαι και αλλαγής. Μία σχέση γίνεται εποικοδομητική ανάλογα με τον βαθμό γνησιότητας που φέρει, συμπάθειας, σεβασμού, αποδοχής άνευ όρων και ενσυναισθητικής ικανότητας.
Αυτές οι συνθήκες της ενσυναίσθησης, αποδοχής άνευ όρων και αυθεντικότητας είναι επαρκείς και ικανές να διευκολύνουν την αυτοπραγμάτωση του άλλου όχι μόνο μέσα στην θεραπεία αλλά και στην οικογένεια, στην φιλία, στην εργασία. Αν λοιπόν χρησιμοποιούσαμε τις συνθήκες αυτές σε κάθε σχέση τα αποτελέσματα θα ήταν θετικότερα και οι σχέσεις πιο λειτουργικές, πιο στοργικές, πιο αυθόρμητες. Μπορούμε άραγε να εκπαιδευτούμε σε αυτές τις δεξιότητες; Υπάρχει ελπίδα για ένα ποιοτικότερο σχετίζεσθαι; Υπάρχει ένας άλλος τρόπος να ακούμε, να αποδεχόμαστε τον εαυτό μας, τον άλλον και τη ζωή μας και να εκφραζόμαστε αυθεντικά και, αν ναι, γιατί δεν το κάνουμε; Υπάρχει άραγε ελπίδα πίσω από την απόγνωση, την απομάκρυνση, την επιθετικότητα, το άγχος και την οδύνη για ένα λαμπρότερο μέλλον, πέρα από την αύξηση των χωρισμών προς μια βαθύτερη κατανόηση της ανθρώπινης φύσης και των ορθών ανθρωπίνων σχέσεων;
Πραγματικό σχετίζεσθαι
Το γεγονός πως αυτές οι ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ιδιότητες της σχέσης είναι όλες ιδιότητες στάσης μας ενδιαφέρει όλους σοβαρά γιατί αν εκπαιδευτούμε σε αυτές τις νέες δεξιότητες που προάγουν την σχέση αντί να την υπονομεύουν, μια νέα εποχή ανατέλλει! Ένα νέο αυθεντικό, ενσυναισθητικό και με άνευ όρων σεβασμό “σχετίζεσθαι” που μπορεί να βάλει τα πράγματα σε νέες βάσεις, όπου οι ορθές σχέσεις να είναι βιώσιμες και υπαρκτές και όπου η έμφαση θα δίνεται στον άνθρωπο ως διαδικασία του γίγνεσθαι. Κάθε σχέση είναι σημαντική στη ζωή μας, αλλά οι στενές σχέσεις κάνουν την ζωή μας να αξίζει. Υπό αυτό το πρίσμα οποιαδήποτε δεξιότητα καλυτερεύει την ποιότητα των σχέσεων μας αποκτά άλλο νόημα, πιο βαθύ και ουσιαστικό.
Ελπίζω πως σταδιακά καθώς θα επεξηγούμε τις συνθήκες και θα τις δουλεύουμε καθημερινά θα μπορέσουμε να μετακινηθούμε από τις υποθέσεις σε πιο προσωπικά συμπεράσματα και θα νιώσουμε την βεβαιότητα πως όσο πιο αληθινά πρόσωπα γινόμαστε τόσο πιο αληθινά σχετιζόμαστε με τους άλλους.
Θεμέλιος λίθος εγκυρότητας πάντα η εμπειρία μας.
Γιατί ότι είναι δικό μας εξελίσσεται και αλλάζει καθώς εξελισσόμαστε και αλλάζουμε.
Μέχρι την επόμενη φορά, να είστε καλά.