Σήμερα θα ξεκινήσω με ένα καθολικό νόμο.
Το πιο προσωπικό είναι και το πιο πανανθρώπινο
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως πέρα από τα προσωπικά χαρακτηριστικά που έχουμε, το ύψος, τα μαλλιά μας, την ιστορία της ζωής μας, τους έρωτες μας, τις δυσκολίες ή τις επιτυχίες μας, έχουμε και κάποια πανανθρώπινα χαρακτηριστικά που μας καθορίζουν διαχρονικά. Οι δομικές αυτές ομοιότητες μας δείχνουν τι είναι κοινό στην ανθρώπινη φύση, ποιες είναι οι βαθύτερες τάσεις της ύπαρξη μας. Μπορεί να νιώθουμε κατακερματισμένοι άνθρωποι, που ζούμε απομονωμένοι κι μοναχικοί μέσα στον κόσμο, αλλά αν κοιτάξουμε πιο βαθιά και καθαρά θα ανακαλύψουμε μια ενιαία συλλογική επιθυμία, που είναι η προσπάθεια μας να επηρεάσουμε τον άλλον, καθώς αφηνόμαστε στην δική του επίδραση. Έτσι και εγώ γράφω για να σας επηρεάσω καθώς επηρεάζομαι από εσάς, να πλημμυρίσω τον κόσμο μας με νέες πηγές έμπνευσης, βιώσιμες στην εποχή που ζούμε.
Πώς όμως γίνεται, ενώ δεν σας γνωρίζω, να είμαι βοηθητική; Πώς γίνεται να ξυπνάω το πρωί και να σκέφτομαι εσάς, τους οικείους άγνωστους; Ποια κίνηση “προς “, με κάνει να έρχομαι σε επαφή με εσάς και να συνδέομαι μαζί σας; Σε ποιον απευθύνομαι αφού δεν έχω τα στοιχεία σας; Ποιοι είστε, επιτέλους, αφού δεν σας ξέρω; Και πώς γίνεται να νιώθω πως σας ξέρω το ίδιο καλά με τον εαυτό μου; Αυτά ήταν τα ερωτήματα που έθεσα στον εαυτό μου σήμερα το πρωί καθώς άρχισα να γράφω και σκέφτηκα πως εσείς και εγώ, έχουμε ήδη δημιουργήσει μια σχέση.
Όλα ξεκινούν από την σχέση, αυτή είναι η αρχή του παντός
Στη σχέση πιστεύω, όλα σχέση είναι. Εκεί, στο κοινό σημείο όπου αναζητάμε την σύγκλιση μέσα στην απόκλιση και ποικιλία, γίνεται η επαφή. Εκεί σχετίζομαι με εσένα, άγνωστε μου, που όμως είσαι τόσο γνώριμος και οικείος, όσο ο εαυτός μου. Εσύ είσαι εγώ και εγώ είμαι εσύ, και αν σχετιστούμε από το ύψος των δομικών ομοιοτήτων μας, εκεί όπου υπερβαίνουμε τις διαφορές μας και αγγίζουμε τις καθολικές ιδιότητες που μας χαρακτηρίζουν, κανένας ενδιάμεσος δεν μπορεί να μπει ανάμεσα μας.
Μου είσαι γνώριμος γιατί είσαι ανθρώπινος άνθρωπος, όπως και εγώ, και πορεύεσαι στην ίδια διαδρομή με εμένα. Και εγώ και εσύ, βλέπεις έχουμε τους ίδιους φόβους, τις ίδιες αγωνίες, τις ίδιες αδυναμίες. Βεβαιώνω πως μπορεί πολλές φορές να είμαστε δυστυχείς ο ένας με τον άλλον, αλλά συγχρόνως αισθανόμαστε ασφαλείς που δεν είμαστε μόνοι στον κόσμο. Γράφω στηριζόμενη στην εμπειρία που αποκόμισα από την δική μου προσωπική πορεία, που όμως σου κάνει, καθώς και εσύ προσπαθείς να μάθεις και να ξεπεράσεις τις συγκρούσεις σου.
Είμαστε και οι δύο σε μια μόνιμη μορφή αναζήτησης. Τα προβλήματα σου είναι και δικά μου και την αγωνιώδη πάλη σου την γνωρίζω βαθιά μέσα στα κύτταρα μου. Ζεις τις δυσκολίες σου και τις βιώνεις με τον δικό σου τρόπο, αλλά μέσα και στους δύο μας υπάρχουν και οι αρχετυπικές ιδιότητες που μας συνθέτουν. Εκεί σε αυτόν τον Άνθρωπο με Α κεφαλαίο θα αναζητήσουμε τις λύσεις, τις υπερβάσεις, τις εμπνεύσεις, το καινούργιο νόημα. Γιατί αυτός ο Άνθρωπος, που είσαι εσύ και εγώ, μπορεί και ξέρει να αφήσει ένα νέο αποτύπωμα, μια σημασία κοινωνήσιμη για εσένα και εμένα.
ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟΙ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Κάθε σχέση είναι μοναδική αλλά έχει και κοινά στοιχεία, καθώς κάθε εμπειρία είναι προσωπική αλλά συγχρόνως ενυπάρχει μια νομοτέλεια σε κάθε πρωταρχική εμπειρία. Η υποκειμενική εμπειρία έχει εκτός από προσωπική αξία και αξία για πολλούς άλλους, καθώς το πιο προσωπικό και μοναδικό για εμάς μιλά απευθείας βαθιά στην καρδιά των άλλων. Όλοι επιθυμούμε να βοηθηθούμε στο ταξίδι της ζωής μας, έχοντας ένα καλό σκαρί, μια λειτουργική πυξίδα, δυνατά πανιά, αξιόπιστους χάρτες, καλή παρέα και σχετικά καλές καιρικές συνθήκες. Δεν οραμαζίζομαι νηνεμία γιατί είμαι σίγουρη πως θα σκεφτείτε πως αυτό είναι ουτοπία, και ορθώς σκέφτεστε.
Η λέξη ουτοπία ( σύνθετη από το αρνητικό μόριο “ου” και το ουσιαστικό “τόπος”), είναι ένας ιδανικός τόπος αλλά και ένας “τόπος ανύπαρκτος”. Εμείς αναζητούμε έναν τόπο ωραίο αλλά και εφικτό, την μέση οδό που να ενώνει το πρακτικό με το ιδεατό. Εδώ στην γη δεν μπορώ να συναντήσω έναν τέλειο κόσμο αρμονίας, αλλά μπορώ να εναρμονίζομαι με τις αντιξοότητες του ταξιδιού, ένα ζητούμενο που μέσα στον “ιδεατό ρεαλισμό” μου, προβάλει ως μοναδική οπτική για το ευ ζην. Η επιδίωξη μου είναι να μπορώ να ζω καλύτερα, πιο ευτυχισμένα, όχι απλά να κυνηγώ την ευτυχία. Το ζητούμενο είναι να μην παραιτηθώ από την πορεία προς την “ευ-τοπία,” γιατί αυτόματα αυτό για εμένα σημαίνει νέκρωση, καθώς με καθιστά αμέσως θύμα της ζωής, θύμα ενός σισύφειου έργου που μου στερεί κάθε νόημα.
Η κρυφή λαχτάρα μου πηγαίνει πέρα από την ουτοπική επιθυμία μου για ευτυχία.
Είναι να μάθω να ζω! Να αξιοποιώ στο έπακρο τη ζωή μου!
ΕΥ ΖΗΝ
Είναι να γνωρίσω την ζωή και να σχετιστώ μαζί της, να συνδιαλαγώ, να συνυπάρχω, να συ-ζώ μαζί της. Να συνδιαλέγομαι τόσο με την ευτυχία της, όσο και με την δυστυχία της, να μάθω τους κανόνες του παιχνιδιού της, για να μην με αποβάλλει και να με παίζει πάντα, χωρίς να με εμπαίζει, να γνωρίσω τα εμπόδια που απαιτεί να μάθω να αντιμετωπίζω, να τη ζω στο έπακρο, όχι σε κατάσταση ευφορίας και ευτυχίας αλλά ευδαιμονίας, έχοντας μετατρέψει τους δαίμονες μου σε δαιμόνια.
Για εμένα η προσπάθεια για την υψηλή κορυφή του Σίσσυφου είναι να σχετίζομαι με την ζωή μου ισότιμα, αυθεντικά, χωρίς να την φοβάμαι, χωρίς να την δαιμονοποιώ παρέχοντας της τον εαυτό μου και απολαμβάνοντας αυτά που έχει να μου δώσει. ΝΑ ΕΙΜΑΙ Η ΖΩΗ ΜΟΥ, ΟΧΙ ΝΑ ΕΧΩ ΜΙΑ ΖΩΗ. Αυτός ο τρόπος σχετίζεσθαι είναι που που κάνει την διαδρομή μαγική, γιατί αξίζει η προσπάθεια του ανθρώπου από μόνη της, όχι παρά τον αγώνα και τις δυσκολίες, αλλά ακριβώς εξαιτίας τους.
Η αιτία της ευτυχίας μας είναι οι αγώνες μας, εκεί έγκειται η αναζήτηση. Η επιθυμία και η θέληση του ανθρώπου να γνωρίζει την αλήθεια και να πορεύεται μέσα στη ζωή με το κεφάλι ψηλά είναι το μεγαλείο του. Υποκλίνομαι στην ευγένεια της ανθρώπινης μάχης του απέναντι στην δυστυχία, καθώς αναζητά την αξιοπρέπεια έναντι της ευτυχίας, το θάρρος έναντι του βολέματος, την οξύτητα της εμπειρίας έναντι του γαλήνιου πάτου του πουθενά. Αυτός είστε εσείς και εγώ και όλοι μας, που θαρραλέα πάμε παρακάτω για να πάμε παραπάνω. Που θέλουμε και επιθυμούμε, παρά την ματαιότητα ή την δυσκολία, αλλά ακριβώς επειδή αποκτά νόημα το κακοτράχηλο μονοπάτι.
Πιστεύω στην δύναμη του ανθρώπου να κάνει το ταξίδι, στην ικανότητα να δημιουργεί την ιστορία του, να διαμορφώνει το παρόν του και το μέλλον του μέσα στην σισύφεια προσπάθειά του. Δεν γνωρίζω να απαντήσω στα μέγαλα “αν” και “πότε” της ζωής, αλλά αναζητώ παντού το “πως” μπορώ να πορευτώ στην νηνεμία και στον κλυδωνισμό. Το άγιο δισκοπότηρο, το ελιξίριο της ζωής μας διαφεύγουν ίσως, καθώς δεν είμαστε όλοι ατρόμητοι εξερευνητές αλλά είμαστε όλοι ανθρώπινοι εξερευνητές και εκεί μας συμπονώ, και εσάς και εμένα. Δεν μας λυπάμαι, αλλά μας συν-πονώ, γιατί ως άνθρωποι ανθρώπινοι επιδιώκουμε την α-λήθεια, την ευ-δαιμονία, το ευ πράττειν, το ευ ζην. Επιθυμούμε να ζήσουμε καλά, όχι απλά να κυνηγάμε την ευτυχία.
Δεν είναι ο τέλειος κόσμος που αναζητάμε, αλλά μια καλύτερη σχέση με τον κόσμο.
ΟΥΤΟΠΙΑ Η ΕΥΤΟΠΙΑ;
Μια σχέση με την ίδια την ζωή μας, λιγότερο φοβική, πιο απελευθερωμένη από περιορισμούς, πιο πραγματωμένη, πιο δημιουργική. Τι πιστεύετε εσείς; Είναι ανεφάρμοστο αυτό που λέω; Θεωρείτε πως είναι ουτοπικό ή πιστεύετε πως κάθε σχέση επιδέχεται καλυτέρευση;
Η αναζήτηση της ευτυχίας φαντάζει ίσως βασανιστική, μια σισύφεια προσπάθεια, μια πολιτική στρουθοκαμήλου. Η διαμόρφωση όμως ενός ικανού σκαριού για το ταξίδι είναι μια ρεαλιστικότερη προσέγγιση με μια μεγάλη δόση μαγείας. Η αναζήτηση αυτής της μαγείας καθώς κάνουμε το ταξίδι είναι ο προορισμός που μας ικανοποιεί, καθώς ποιούμε ικανά. Είναι ο άλλος τόπος, όπου οδηγούμαστε με το ευ πράττειν μας, όχι με την ακινησία και τον ουτοπικό μας στοχασμό.
Το “ταξιδεύειν μέσα στον άλλο τόπο και χρόνο”, καθώς ταξιδεύουμε μέσα σε αυτόν τον τόπο και χρόνο, είναι η πανανθρώπινη πορεία που αφορά τον άνθρωπο μέσα από την δική του ιστορία.
Οφείλει όμως να αναρωτηθεί κανείς πρωτίστως, αν θέλει και επιθυμεί να ταξιδέψει την ιστορία της ζωής του και δευτερευόντως, αν αυτή υπάρχει για να ανατρέπεται ή να επαναλαμβάνεται;
Ιδού η απορία.